نقش محدودیت ها و قابلیت های زبانی در شکل گیری ادبیات منظوم: تحلیل اشعاری از حافظ و شکسپیر

توجه به ساختارزبانی اثرادبی ازویژگی های ممتازمکتب صورت گرای(فرمالیستی)روسی است که درسال های آغازین قرن نوزده مطرح وپس ازآن نیزمورداقبال بسیاری از زبان شناسان وادیبان قرار گرفت.با توجه به بحث هایی که درزمینة رابطة زبان وادبیات مطرح است که برخی زبان رابطورکلی جدای ازادبیات می بینند و برخی به عکس زبان را محملی برای ادبیات می انگارند،این پژوهش می کوشد تا با استناد به برخی از ویژگی های زبان فارسی نشان دهد که شکل گیری ادبیات منظوم به ویژگی های زبانی هرزبان بستگی دارد. در این زمینه مقاله می کوشد تابا بررسی ابزارهای زبان شناختی چون قلب نحوی،مطابقه فاعلی وهمچنین ترتیب کلمات اصلی درپاره ای از اشعارحافظ نشان دهد که تاچه اندازه این ابزارهای زبانی درنظم آفرینی ادبیات منظوم فارسی مؤثرند. در این پژوهش با مقایسه پاره ای از اشعار حافظ و شکسپیر نشان داده شده است که چگونه استفاده و یا عدم استفاده از چنین ابزارهایی می تواند در شکل دهی این دو ادبیات مؤثر باشد. همچنین این پژوهش تفاوت گرایش به ادبیات منظوم در ادبیات فارسی و گرایش به ادبیات منثور در ادبیات انگلیسی را ناشی از امکان استفادة شاعر از برخی از قابلیت ها و ابزارهای زبانی این دو زبان می داند و نشان می دهد که حداقل بخشی از ادبیات در هر زبان به ویژگی های زبانی زبانی که ادبیات به آن تظاهر می یابد بستگی دارد. این پژوهش عملاً نشان می دهد که ادبیات برخلاف برخی از هنرها که مستقل از مصالح مورد استفاده به صورت حقیقتی جداگانه اند، زبان به عنوان مواد بیان ادبیات در شکل دهی ادبیات مؤثر است. بر اساس یافته های این پژوهش برجسته شدن نوعی از ادبیات در زبانی خاص متاثر از قابلیت ها و محدویت های آن زبان خاص می باشد.